تاریخچه موسیقی ایران به عنوان یکی از کهن‌ترین و غنی‌ترین سنت‌های موسیقی جهان، به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و در طول تاریخ تحت تأثیر فرهنگ‌ها، تمدن‌ها و تحولات مختلف قرار گرفته است.
اگر بخواهیم موسیقی ایران را از نظر تاریخی تقسیم‌بندی کنیم، می‌توانیم آن را به دو دوره عمده باستانی و اسلامی تقسیم کنیم. این دو دوره به‌طور کلی با ورود اسلام به ایران و تأثیرات فرهنگی و مذهبی آن آغاز و به پایان می‌رسند.
نگاهی به تاریخ موسیقی ایران
موسیقی ایرانی در دوران باستان به‌طور قابل توجهی تحت تأثیر تبادل فرهنگی با سایر کشورهای شرقی قرار داشته و شباهت‌ها و اشتراکات زیادی با موسیقی هند، ترکیه و عراق داشته است. این تأثیرات به احتمال زیاد ناشی از نزدیکی جغرافیایی و تبادلات تجاری و فرهنگی میان این مناطق بوده است. به همین دلیل، موسیقی ایران در آن دوران و موسیقی سایر نواحی شرقی ارتباطات مشترکی با یکدیگر داشته‌اند.
این شباهت‌ها را می‌توان در جنبه‌های مختلف موسیقی از جمله مقام‌ها، ریتم‌ها، سازها و سبک های موسیقی مشاهده کرد. این تبادلات فرهنگی و موسیقایی در دوران باستان نه تنها موجب غنای بیشتر موسیقی ایرانی شده، بلکه به تنوع و تکامل موسیقی سایر مناطق شرقی نیز کمک کرده است.
موسیقی در دوران باستان
در دوران ایران باستان (ایران هخامنشی و پیش از آن)، موسیقی به‌عنوان یکی از ارکان فرهنگ و هنر مورد توجه قرار داشت. در این دوران، موسیقی به‌ویژه در مراسم مذهبی، جشن‌ها و دربار شاهان نقش مهمی ایفا می‌کرد. آثار و مستندات تاریخی نشان می‌دهند که ایرانیان در آن دوران سازهایی همچون سیتار، آرگ و دهل را می‌شناختند. موسیقی در دوران ساسانیان به اوج خود رسید و به شکل هنری پیچیده و درباری درآمد.
دوره پیش از اسلام یا دوره باستانی به زمانی اطلاق می‌شود که موسیقی ایران قبل از حمله اعراب به ایران و آغاز دوران اسلامی وجود داشت. این دوره به چندین بخش کوچک‌تر تقسیم می‌شود که شامل دوره مادها، هخامنشیان، اشکانیان و ساسانیان است. موسیقی در این دوره نقش برجسته‌ای در مراسم مذهبی، جشن‌ها و دربار شاهان ایفا می‌کرد. در دوران هخامنشیان، موسیقی در مراسم رسمی و دولتی مورد استفاده قرار می‌گرفت و در دوره ساسانیان، موسیقی به اوج شکوفایی خود رسید. در این دوران، سازهایی مانند سیتار، دهل و آرگ استفاده می‌شد.
قبل از این سلسله‌ها نیز، بخش‌هایی از تاریخ موسیقی ایران به تمدن عیلام و حتی دوران پیش از تاریخ و اسطوره‌ای بازمی‌گردد که در شکل‌گیری اولیه موسیقی ایران تأثیرگذار بوده‌اند.
موسیقی در دوران اسلامی
پس از ظهور اسلام در ایران، موسیقی در ابتدا با مخالفت‌هایی مواجه شد، اما در طول زمان توانست جایگاه خود را در فرهنگ ایرانی پیدا کند. در دوران صفویه (قرن شانزدهم میلادی)، موسیقی به‌ویژه در دربار شاهان صفوی رونق گرفت. در این دوران، موسیقی ایرانی به شکل کلاسیک‌تر و سازمان‌یافته‌تری در آمد و شکل‌های مختلف آن مانند دستگاه‌های موسیقی و آوازها به تکامل رسید.
با ورود اسلام به ایران، موسیقی ابتدا با برخی محدودیت‌ها و مخالفت‌ها مواجه شد، اما در طی زمان توانست با تکیه بر آداب و رسوم دینی در دربارها و محافل رسمی جایگاه ویژه‌ای پیدا کند. در دوران صفویه (قرن ۱۶ میلادی)، موسیقی ایرانی تحولی جدی به خود گرفت و درباریان و شاهان صفوی با استفاده از سازهایی چون ویولن و پیانو و همچنین ایجاد دستگاه‌ها و فرم‌های جدید در موسیقی ایرانی، موسیقی را به سطح جدیدی رساندند. در این دوران، شکل‌های مختلف دستگاه‌ها و آوازها در موسیقی ایرانی پایه‌گذاری شد.
در دوره قاجار نیز موسیقی ایرانی دستخوش تغییرات زیادی شد. با ورود ارکسترهای غربی و سازهایی چون پیانو و ویولن به دربار قاجاریان، موسیقی ایرانی تحت تأثیر موسیقی غربی قرار گرفت و به ترکیبی از سنت‌های ایرانی و نوآوری‌های غربی تبدیل شد.
موسیقی در دوره قاجار
دوران قاجار (قرن ۱۹ میلادی) نیز یکی از دوره‌های مهم در تاریخ موسیقی ایران بود. در این دوره، موسیقی ایرانی با تأثیراتی از موسیقی غربی روبه‌رو شد. به‌ویژه در دربار قاجاریان، از ارکسترهای غربی و سازهایی چون ویولن و پیانو استفاده می‌شد. در این دوره، تأسیس مدارس موسیقی و ظهور آهنگسازانی مانند میرزا عبدالله و علی‌اکبر خان شهنازی تأثیرات مهمی بر موسیقی ایران گذاشت.
موسیقی معاصر
با شروع قرن بیستم و تحولات اجتماعی و سیاسی، موسیقی ایرانی وارد دوره‌ای جدید شد. در این دوره، موسیقی سنتی و موسیقی غربی در تعامل با یکدیگر قرار گرفت. هنرمندان و آهنگسازان برجسته‌ای چون روح‌الله خالقی، محمدرضا شجریان و گل‌ها به تأسیس و ترویج موسیقی ایرانی کمک کردند.
موسیقی پاپ و معاصر
در دهه‌های اخیر، موسیقی ایران شاهد رشد و تنوع قابل توجهی بوده است. موسیقی پاپ و راک نیز در کنار موسیقی سنتی و کلاسیک، طرفداران زیادی پیدا کرده است. هنرمندان معاصر همچون محسن یگانه، شادمهر عقیلی و یاس به شکل‌گیری موسیقی جدید ایران کمک کرده‌اند. برای علاقه‌مندان به موسیقی راک و پاپ، خرید پدهای درامز و تجهیزات حرفه‌ای در این سبک‌ها می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد باشد. برای مشاهده و خرید انواع درامز و پدهای درامز، به بخش خرید درامز در سایت کوب ، ارائه دهنده سازهای کوبه ای باکیفیت مراجعه کنید.
در نهایت، موسیقی ایران همچنان جزو ارکان فرهنگی این سرزمین است و با تأثیرات متنوع داخلی و جهانی، همچنان در حال رشد و توسعه است.
